Γεννάδιος Πάτσης -Gena Patsis - Ένας Ρώσος Σκοπελίτης! - Ηθοποιός - Σκηνοθέτης

Μια ζωή σαν ταινία.........

Γεννάδιος Πάτσης - Gena Patsis

<<Η Σκόπελος υπήρξε ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μου, ποτέ δεν την ξεχνώ. Την έχω αγαπήσει, είναι στην καρδιά μου>>.

 O Γεννάδιος Πατσής, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ρωσία.  Γαλουχείται  στην Σοβιετική Ένωση και απομυζεί ό,τι καλύτερο έχει να του προσφέρει. Το εκρηκτικό ταπεραμέντο, που κληρονόμησε  απο τον Σκοπελίτη αντάρτη πατέρα του  και  την Ρωσίδα μητέρα του, τον ωθεί προς το "φως".  

Σπουδάζει στην πιο γνωστή σχολή υποκριτικής στην Τασκένδη και γνωρίζει μεγάλη δόξα ως ηθοποιός, γεμίζει θέατρα εκατοντάδων θεατών και καταξιώνεται, πως θα μπορούσε άλλωστε να μην λάμψει; Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης τον αναγκάζει να πάρει γενναίες αποφάσεις, είναι η ώρα που η μακρινή άγνωστη πατρίδα του δείχνει τον δρόμο, η Σκόπελος είναι ο σταθμός προσαρμογής για την ένταξη του στην Ελληνική πραγματικότητα.

τα παρακάτω κείμενα αποτελούν αφήγηση του Γεννάδιου:

ο αντάρτης......

Ο Γεννάδιος κρατά την εικόνα του πατέρα του και δίπλα του αριστερά η σύζυγός του Γιούλη.

Ο πατέρας μου Σταμάτης Πατσής, πολέμησε στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και έπειτα πήρε μέρος στο Αντάρτικο. Η συμφωνία της Βάρκιζας το 1945 και τα γεγονόντα της αντεκδίκησης, είχαν ως αποτέλεσμα το ξέσπασμα του Εμφυλίου  πολέμου, όταν αυτός έληξε το 1949 βρήκε σε πολύ δύσκολη θέση τους αντάρτες, οι οποίοι ήταν πολύ στριμωγμένοι, εγκλωβίστηκαν σε έναν τόπο, όπου ήταν δύο οι επιλογές ή θάνατος ή φυλακή. Για καλή του τύχη, η απόφαση της Σοβιετικής Ενωσης να "ανοίξει τις αγκάλες της" για τους κυνηγημένους αντάρτες, υπήρξε σωτήρια. Ένα  μεγάλο κομμάτι του αντάρτικου μετακόμισε στις πρώην Σοσιαλιστικές Χώρες, Τσεχοσλαβακία Ρουμανία, Ουγγαρία, σκέψου οτι μόνο στην Τασκένδη 12 με 16 χιλιάδες άτομα και οικογένειες Ελλήνων βρήκαν άσυλο. Ήταν μεγάλη υπόθεση γιατί και η Ρωσία μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, είχε υποστεί πολλές ζημιές, 27 εκατομμύρια πολίτες και στρατιώτες σκοτώθηκαν στην μάχη κατά του φασισμού γιαυτό οι Ρώσοι δεν ξεχνάνε αυτά τα γεγονόντα.

Η ζωή στην Τασκένδη........

Στην Τασκένδη το κλιμα ήταν παρόμοιο με την Ελλάδα. Οι Έλληνες αντάρτες οργάνωσαν μικρές κοινότητες, οι ίδιοι έχτισαν τα σχολεία τους και τα  σπίτια τους και  έμαθαν την ρωσική γλώσσα, και όποιος απ' αυτούς ήθελε να σπουδάσει στα ρωσικά πανεπιστήμια είχε προτεραιότητα γι'αυτό και βγήκαν σπουδαίοι Έλληνες επιστήμονες.  Η Σοβιετική Ένωση τους υποστήριξε πάρα πολύ. Απο το Δημοτικό ακόμα σπουδάσαμε ελληνική γλώσσα και ιστορία. Ήμασταν στην αγκαλιά του κράτους, οι αντάρτες εργάζονταν ως οικοδόμοι και μάλιστα ήταν πολύ καλοί. Ήταν πολύ σημαντικό, η Ένωση τους έδωσε μια δεύτερη ευκαιρία στην ζωή αλλά και μέλλον για τα παιδιά τους, όλα φοίτησαν σε Πανεπιστήμιο και σπούδασαν. Τα παιδιά που μεγάλωσαν εκεί είχαν ασφάλεια ιατρική, σχολεία, πανεπιστημιακή εκπαίδευση, δεν είχε σημασία αν ήσουν πλούσιος ή φτωχός, ούτε είχαμε φροντιστήρια. Όλες τις γνώσεις  που έχουμε τις αποκτήσαμε τότε. 

H ευγνωμοσύνη........

Υπήρχαν και αρνητικά στην Σοβιετική Ένωση και τα ξέρω εγώ πολύ καλύτερα απ' αυτούς που απλά διάβάζουν τα γεγονόντα απο την  Washington Post,  όμως δεν θα φτύσω μέσα στο πηγάδι απ' το οποίο  ξεδίψασα. Εγώ έζησα εκεί και μπορώ να ξεχωρίσω το καλό και το κακό και να εκφράσω την άποψή μου αλλά είμαι ευγνώμων γιατί το κράτος αυτό,   μου έδωσε την παιδεία, τις σπουδές, και τη ζωή. Η Ρωσία ήταν και είναι ένα μεγάλο κράτος, πλούσιο και  δεν την άφηναν ήρεμη και ήσυχη ποτέ. Δεν υπήρξε ποτέ κράτος ιδανικό, που να ήταν όλα τέλεια, δεν υπάρχει πουθενά και ποτέ στην ιστορία. Ακόμη και η Δημοκρατία για κάποιους είναι δημοκρατία και για κάποιους σκλαβοπάζαρο.

Η υποκριτική........

Πάντα μου άρεσε η παρουσία μου στην σκηνή απο μικρό παιδί. Αν και δεν είχαμε ενδιαφέρον για το θέατρο στην οικογένεια. Ήταν μάλλον στο dna ίσως απο τη μητέρα μου και τον παππού μου που ασχολούνταν με τα πολιτιστικά αλλά και ο πατέρας μου έπαιζε κλαρίνο. Στη Σοβιετική Ενωση υπήρχαν δυνατότητες ώστε το  κάθε παιδί να μάθει δωρεάν ο,τι ήθελε θέατρο, χορό, τραγούδι κτλ. Έτσι στα 17 μου χρόνια σπούδασα ηθοποιός και σκηνοθέτης στην Θεατρική Ακαδημία Οστρόφσκι  στην Τασκένδη για 4 έτη, αυτές οι σπουδές προσδιόρισαν και όλη την επαγγελματική μου πορεία. Η Τασκένδη ήταν τότε Ασιατικό πολιτιστικό  κέντρο με αξιόλογα θέατρα όπερας, δράματος. Η πόλη ήταν πολυπολιτισμική ζούσαν 15 εθνότητες αρμονικά σε μεγάλη πνευματική και πολιτιστική άνθηση. Πήρα τον πρώτο μου μεγάλο ρόλο σε ηλικία 21 ετών και δούλεψα για 20 χρόνια στο Κρατικό Ακαδημαικό Θέατρο "Γκόργκι" στη Τασκένδη, το οποίο υπαγόταν στα 10 καλύτερα θέατρα της Σοβιετικής Ένωσης με  60 άτομα θίασο όλων των ηλικιών. Για την επιτυχημένη πολύχρονη θητεία του στο θέατρο του απονεμήθηκε ο τίτλος του Διακεκριμένου Καλλιτέχνη της Δημοκρατίας του Ουζμπεκιστάν.

Οι ρόλοι........

Έπαιξα σπουδαίους και σημαντικούς ρόλους που με ζύμωσαν ως ηθοποιό και άνθρωπο. Πρέπει να μπεις βαθυά στους ρόλους, να μάθεις τα ιστορικά γεγονόντα να καταλάβεις τι γίνεται, θέλει μελέτη και βαθυά γνώση του ρόλου και του περιβάλλοντος.  Ο αγαπημένος μου ρόλος, που με ακολουθεί σε όλη μου τη ζωή είναι ο Σιρανό Ντε Μπερζεράκ, ήταν μεγάλη σχολή για εμένα, δούλεψα με έναν μεγάλο σκηνοθέτη στο Θέατρο Τέχνης της Ρωσίας. Μου αρέσουν όλα τα είδη θεάτρου αρκεί να έχουν κάποιο νόημα, μέσα στο γέλιο υπάρχει πάντα ένα μεγάλο νόημα και μέσα σε κάθε θλίψη υπάρχει πάντα μια ελπίδα για το αύριο. 

Η Σκόπελος.......

ο Γεννάδιος με την σύζυγό του Γιούλη και τους γιούς του Γεννάδιο και Αλέξη

Με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, βρεθήκαμε ξαφνικά στο Ουζμπεκιστάν, που ήταν ανεξάρτητο κράτος. Είχαμε δύο επιλογές ή θα μετακομίζαμε στην Ρωσία, όπου για 10 χρόνια ήταν υπό διάλυση, βέβαια δεν διαλύθηκε,  και επικρατούσε το απόλυτο χάος,  ή στην Ελλάδα. Η επιλογή δεν ήταν εύκολη γιατί στην ηλικία μας ήταν δύσκολο  να προσαρμοστούμε, επιμείναμε όμως.

 Ο πατέρας επέστρεψε στην Σκόπελο μετά απο 40 χρόνια και έτσι  αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε. Η Σκόπελος υπήρξε ο πρώτος σταθμός για ενταχθούμε στην Ελληνική κοινωνία ακόμη και για να μάθουμε την γλώσσα. Όταν ήρθαμε Ελλάδα δεν ζητήσαμε καμία υποστήριξη απο το κράτος και δεν είχαμε κιόλας όπως στην Γερμανία ή στο  Ισραήλ.... ήρθαμε στην Ελλάδα μόνο με τη δουλειά μας και την εκπαίδευση μας. 

Προσωπικά εγώ και η οικογένειά μου, είχαμε 300 δολάρια και δυο βαλίτσες στη μια υπήρχαν βιβλία και στην άλλη ρούχα καθημερινά, ξεκινήσαμε απο το μηδεν.  Ευτυχώς η τοπική κοινωνία με αγκάλιασε. Ο τότε Δήμαρχος Σταμάτης Περίσσης, μου έδωσε δουλειά,  τον Ιούλιο έφτασα Σκόπελο και τον Δεκέμβριο ανέβασα την πρώτη παράσταση.

Το θεατρικό εργαστήρι στην Σκόπελο.......

Είχα δημιουργήσει δύο θεατρικές ομάδες, των παιδιών και ενηλίκων. Ανεβάζαμε πολλές παραστάσεις με μεγάλη απήχηση και αποδοχή απο το κοινό και τους κατοίκους. Εκείνη την περίοδο για τον λόγο αυτό δημιουργήθηκε απο τον Δήμαρχο, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημοτικού Σχολείου, θεατρική σκηνή. 

Είχαμε όμορφη ομάδα και συνεργασία με την Βάσω Κοσμά που έβαζε το ταλαντούχο  ¨χέρι¨της για την δημιουργία των σκηνικών, τον Κώστα Αμπελάκια στην μουσική και τον ήχο, την Κατερίνα Μπετσάνη και τον Σπύρο Χ. Κοσμά στη διοργάνωση αλλά και τον Σπύρο Δ. Κοσμά, που ήταν πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού. Τα θεατρικά που ανεβάζαμε ήταν κυρίως κλασσικά, όπως η Λυσιστράτη, Η Αρκούδα, Η Βεγγέρα, καθώς θεωρώ οτι έχουν πάντα ένα δίδαγμα. Ανέβασα και θεατρικά, τα οποία είχαν θέμα τοπικούς θρύλους και ιστορίες όπως τον "Άγιο Ρηγίνο", τον πολιούχο του νησιού. 

 Η Αθήνα....

Ήταν δύσκολο μετά απο την Τασκένδη και  το μεγάλο θέατρο και την αναγώριση. Η Σκόπελος ήταν στενή για τα σχέδια μου, παρόλη την αγάπη και την υποστήριξη που έλαβα,  γι΄αυτό και έφυγα για την Αθήνα. Στην Αθήνα, συνάντησα τον Κωνσταντίνο Καζάκο, ο οποίος εκτίμησε τις σπουδές μου και το βιογραφικό μου και  με πήρε αμέσως στη σχολή του και απο εκεί δούλεψα και στο Εθνικό Θέατρο, όπου εργάστηκα ως δάσκαλος υποκριτικής και ξιφομαχίας γιαυτό είμαι και πάντα σε φόρμα. Στην Αθήνα συνεργάστηκα με αρκετούς αξιόλογους και γνωστούς ηθοποιούς και σκηνοθέτες, όπως Μπέτη Βαλάση, Άννα Βίσση, Βασίλη Νικολαϊδη, Παντελή Βούλγαρη, Μάνο Μανουσάκη, Νίκο Περάκη, Μαρία Ναυπλιώτου, Νίκο Κούρκουλο, Εμίρ Κουστουρίτσα, Στάθη Λιβαθινό, Δημήτρη Πιατά, Βασίλη Χαραλαμπόπουλο, Γιάννη Κακλέα, Άκη Σακελαρίου, Αλέξανδρο Μυλωνά, Θοδωρή Αθαιρίδη κ.α 

Το Ελληνικό Καρυδάκι......

Είχα μεσολαβήσει  να γυριστεί μια Ρώσικη ταινία στην Σκόπελο με τίτλο "Το Ελληνικό Καρυδάκι", στην οποία και  συμμετείχα οχι μόνο εγώ αλλά και αρκετοί κάτοικοι του νησιού και είναι γεμάτη απο όμορφα τοπία απο την Σκόπελο. Η ταινία προβλήθηκε στα σινεμά της Ρωσίας. 

 Παρευρέθηκα στην πρεμιέρα μαζί με δύο ηθοποιούς απο την Ελλάδα.  Έχω σκοπό να μεταφράσω την ταινία στα Ελληνικά ώστε να μπορέσουμε να την προβάλλουμε στο νησί και να την απολαύσουν όλοι οι κάτοικοι και αυτοί που συμμετείχαν με κάποιον ρόλο και αυτοί που συνέβαλλαν με τον τρόπο τους.

"Εκτός Σχεδίου"........

Αυτήν την περίοδο και πριν την πανδημία, σκηνοθετώ στην θεατρική σκηνή "Εκτός Σχεδίου". Πρόκειται για μια ερασιτεχνική ομάδα αλλά παίζουν και επαγγελματίες. Έχουμε ανεβάσει 7 παραστάσεις. . Έχουμε καταπληκτική ομάδα έρχονται όλοι μετά τις δουλειές τους και κάνουμε πρόβες έως πολυ αργά το βράδι, έχουμε βεστιάριο, ήχο, κτίριο, φωτισμό. Επικεφαλής είναι ο Σήφης Μανταδάκης, έχει αγάπη προς το θέατρο, έχτισε αυτήν την ομάδα και εδώ και έξι χρόνια έχει επιλέξει εμένα ως σκηνοθέτη. Έχω παιδιά απο 14 έως 70 ετών, άνθρωποι που θέλουν να έχουν γνώση, να παίξουν ή που δεν έχουν ανεβεί ποτέ στη σκηνή.

  Ευτυχώς έχουμε καλό κλίμα γιατί κανείς δεν πληρώνεται γιαυτή τη δουλειά, άρα οι ηθοποιοί κάνουν μεγάλο κόπο. Παίζουμε όλων των ειδών τα έργα, έχουμε φτάσει να παίξουμε μέχρι μιούζικαλ. Η τελευταία μας παράσταση είναι  "Ένας ήρωας με παντούφλες", το θέατρικο κρύβει λίγο στεναχώρια αλλά έχει μεγάλη δυναμική γιατί διώχνει την απελπισία, τις κακές σκέψεις και ενέργειες απο το σπίτι του πρωταγωνιστή και έτσι κλείνει με ελπίδα. Όταν ο άνθρωπος ζει και αγωνίζεται και δεν κατεβάζει τα χέρια τότε υπάρχει ελπίδα. Και είναι και επίκαιρο, οι πολιτικοί εκμεταλεύονταν τους ήρωες  για να γεμίζουν τσέπη τους, ενώ στους ήρωες έκοβαν το ρεύμα, κάτι που συμβαίνει και σήμερα.

Η νέα γεννιά των ηθοποιών.....

Οι νέοι, που θέλουν να γίνουν ηθοποιοί πρέπει αρχικά να διαβάζουν, να μορφώνονται, υπάρχουν αρκετοί που  δεν γνωρίζουν ιστορία, Όμηρο, Οδύσσεια, απο που θα αντλήσουν έμπνευση, τι σκέψη και ιδέες θα δώσουν στην σκηνή; Χωρίς γνώση πως θα έχουν αποψη, χωρίς απόθεμα, πως θα λειτουργήσουν;. Στην αρχαία Ελλάδα οι άνθρωποι μαθαίναν πράγματα απο το θέατρο, είχε εκπαιδευτικό και διδακτικό χαρακτήρα, απο τότε. Αν δεν έχεις βάση  δεν προχωράς με την ιστορία σου. Στο θέατρο υπάρχει "δικτατορία", πειθαρχία και σκληρή δουλειά, όπως στον στρατό δεν μπορεί ο καθένας να κάνει ο,τι θέλει, δεν μπορεί ο καθένας να έχει άποψη, αν έχεις πίστη στον σκηνοθέτη οφείλεις να τον ακολουθείς, το πουλί θα πετάξει ενώ ο κάβουρας θα πάει στη θάλασσα. 

αγάπη.........

Η Ελλάδα είναι ευλογημένη χώρα έχει πλούτη, ανθρωπιά, ζέστη, αγκαλιές ακόμη και με όλα αυτά που γίνονται η Ελλάδα κρατιέται ακόμη έχει οικογενειακές σχέσεις, φιλότιμο, φιλοξενία, έχει πολλά πλεονεκτήματα. Στην Σκόπελο μου κάνει έκπληξη πόσα ταλέντα έχει μουσικούς, ξυλογλύπτες, κτίστες, ζωγράφους μέσα σε έναν τόσο μικρό τόπο. Μου αρέσει που είστε περήφανοι για τον τόπο σας και πάντα υποστηρίζετε την μικρή πατρίδα σας.....

Θέλω να μιλώ μόνο για τα καλά, θα είχα βάρη στα πόδια διαφορετικά...... όλοι έχουν περάσει δύσκολα, αυτό που δίνουμε στα παιδιά μας αυτό έχει σημασία. Εγώ όπου πήγα με αντιμετώπισαν με αγάπη και μου έδωσαν ευκαιρίες.

Ότι έκανα, έκανα. Όταν ήθελα να κάνω περισσότερα άνοιξα την πόρτα στη Ρωσία. Και είμαι ευχαριστημένος για όλα αυτά.

<<αυτό θα πει άνθρωπος: να πονάς, ν' αδικιεσαι, να παλεύεις και να μην το βάνεις κάτω! Αν ήταν να με ρωτούσαν ποιός δρόμος πάει στον ουρανό, θ' απαντούσα: ο πιο δύσκολος. Μεγάλη κολυμπήθρα τα δάκρυα παιδί μου>> Νικ. Καζαντζάκης.

                

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΙ Ο ΓΕΝΝΑΔΙΟΣ

Συνέντευξη του Γεννάδιου Πάτση στην Σπυριδούλα Μπετσάνη.

 Σύνταξη και Επιμέλεια : Σπυριδούλα Μπετσάνη 

Φωτογραφίες: Αρχείο Γεννάδιου Πάτση, Σουζάνας Χριστίνη, Κατερίνας Λιθαδιώτη.