ΣΚΟΠΕΛΙΤΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΑΣΜΕΝΗΣ ΕΠΟΧΗΣ........

 Το παρακάτω κείμενο αποτελεί απόσπασμα απο την Εφημερίδα Βόρειοι Σποράδες του 1973

Κατά τον αρχαίο Ιστορικό η <<Πεπάρηθος ην νήσος ευανδρος, ευοινος και εύσιτος>>.

Και πράγματι η Σκόπελος η αρχαία Πεπάρηθος, ανέδειξε ολυμπινίκας όπως τον Άγνωντα, προς τιμή του οποίου εδόθη το όνομά του εις το γνωστό γραφικό λιμανάκι τον Αγνώντα, το οποίον σήμερα εξελίχθηκε εις μαγευτικόν θέρετρον παραθερισμού. 

Επίσης και άριστα κρασιά παρήγαγε η Σκόπελος και άφθονα, που τόσες δε ποσότητες κρασιών, που πολλές φορές έμειναν αδιάθετα και έκτιζαν μ' αυτά σπίτια και καλύβια, όσο για σιτάρια η νήσος ήταν αυτάρκης και πολλές φορές έκανε και εξαγωγή. Του λόγου το αληθές βεβαιώνουν οι μέχρι σήμερα σωζόμενοι αλευρόμυλοι, έστω και ερειπωμένοι. Επίσης και κτηνοτροφία είχε το νησί μεγάλη.

 Κατά τον 18ο και 19ο αιώνα η Σκόπελος είχε φθάσει σε μεγάλη πρόοδο. Σε τέτοια δε ακμή είχε φτάσει, που ονομάζετο μικρό Παρίσι. Στην όλη πρόοδο του νησιού, τον μεγαλύτερο ρόλο έπαιξε η ναυτιλία του. 

 Πάρα πολλά Σκοπελίτικα καράβια διέσχιζαν το Αιγαίον , την Μαύρη Θάλασσα και όλη τη Μεσόγειον. Και είχε η Σκόπελος την εποχή εκείνη άξιους καπεταναίους, όπως τους Βαλσαμάκηδες, τους Μανωλάκηδες, Καράδηδες, Ρεμπάκηδες, τον καπετάν Βαρελά και άλλους πολλούς, που με τα ταξιδια τους έφερναν πολιτισμό και φλουρί αμέτρητο στη Σκόπελο. Όλα όμως τα καράβια αυτά εκτίζοντο στα περίφημα Σκοπελίτικα ναυπηγεία, Ταρσανάδες.

  Αγράμματοι άνθρωποι οι πρωτομάστοροι εκείνοι, μα απο την <<σάλα>> που έριχναν έβγαιναν σκαριά πραγματικά κομψοτεχνήματα. Περήφανο έπεσε στη θάλασσα απο τον ταρσανά του Μαστροβαγγέλη του Μιτζελιώτη, το καράβι του καπετάν Καλτή και οι Σκοπελίτες τραγουδούσαν <<Το καράβι του Καλτή νύφη είναι καμαρωτή>>. Και την σκούνα του Γεωργαρά την μεγαλόπρεπεη τραγούδησαν, κτίσημο του Μαστροσπύρου του Τζανετή <<Το καράβι του Γεωργάρα είναι φόβος και τρομάρα>>, <<Το καράβι του Μπακυράτσα είναι νύφη με τσαπράζα>>.

  Του Τσαμασφύρα το καράβι προσάμμοσε και μεγάλη φασαρία έγινε να πλεύση στα ανοιχτά και να τι έλεγε η λαϊκή μούσα: <<Αγάντα Τσαμασφύρα και απο τις πέντε κι' ύστερα θα πέση τρεχαντήρα>>.

 Πρωτομαστόρους λοιπόν ξακουστούς είχε η Σκόπελος. Ο Μαστροβαγγελής ο Μιτζελιώτης, ο Μαστροσπύρος Τζανετής, ο Μαστρογιάννης Ταμπουτσής, ο Μαστροσταύρης ο Κολιτσίδης και τόσοι άλλοι άκόμη ως και πλήθος καραβομαραγκοί. Πολλοί πήγαιναν και δούλευαν και στα ναυπηγεία του Γαλαξειδίου και οι κοπελιές που πόναγαν απο καρδιά για τους λεβέντες σιγοτραγουδούσαν <<Που να καεί ο ταρσανάς κι' όλο το Γαλαξείδι, για να μην πας αγάπη μου εκεί άλλο ταξίδι>>.

Οι Σκοπελίτικοι ταρσανάδες κράτησαν γερά μέχρι και την Ιταλογερμανική κατοχή, που έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην επιβίωση πολλών Σκοπελιτών. Πάμπολλα ξύλινα σκαριά φτιάχτηκαν και τότε στην Σκόπελο και άφθονο σιτάρι και καλαμπόκι μοιράστηκε.

Μέχρι προ ολίγων χρόνων ταξίδευαν ακόμα στα νησιά το καράβι του καπετάν Πασχάλη <<Ο Πασχάλης>>, <<Η Κατερίνα>> των αδελφών Λεμονή. Τελευταίοι πρωτομάστοροι στάθηκαν ο Μαστρογεωργής Τζανετής, μακαρίτης αρκετά χρόνια και ο διατηρών ακόμη μικρόν ταρσανά Μαστρομανώλης Τζουβελέκης με τον γιό του Δημήτρη. 

Όμως σιγά σιγά ο χρόνος που τον παν μεταμορφώνει θα μεταμορφώσει σε ανάμνησι τους Σκοπελίτικους ονομαστούς ταρσανάδες.

                                                      ΜΠΡΑΤΣΕΡΑ Λέρικο (1947) 

                                                     Άννα και Αιμιλία Χατζηδάκη

Το κείμενο μεταφέρεται ακριβώς με την ίδια ορθογραφία όπως δημοσιεύτηκε.

Θερμά και πολλά ευχαριστώ στον Πατέρα Κωνσταντίνο Καλλιάνο  που πάντα απλόχερα μοιράζει τις γνώσεις του και τους "θησαυρούς".

Επιμέλεια Σπυριδούλα Μπετσάνη